Onze grondwaterstanden hebben invloed op de bodemdaling en daardoor ook op broeikasgasemissies. Droog veen breekt sneller af (door oxidatie) en dit leidt tot een hogere emissie van CO2 (koolstofdioxide). Bij zeer hoge grondwaterstanden vindt juist weer meer emissie plaats van CH4 (methaan). Via ons peilbeheer hebben wij invloed op deze emissies. Het waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV) heeft beleid ontwikkeld om de bodemdaling en daarmee ook de CO2 uitstoot te beperken. AGV zal vanaf 2030 de slootpeilen niet meer geheel laten meedalen met de bodemdaling. De emissieschatter is een belangrijke tool om inzichtelijk te maken waar bodemdaling qua klimaatimpact het meest urgent is.
Extra berekeningsstap
Bij de grondwatermodellering voor nieuwe peilbesluiten voegen we nu een extra berekeningsstap toe, waarmee we inzicht krijgen in de te verwachten broeikasgasemissies. Vanwege de relatie tussen grondwaterstanden en broeikasgasemissies hebben we een tool ontwikkeld waarmee we direct inzicht krijgen in de broeikasgasemissies die plaatsvinden bij een bepaald peilbesluit. Hiermee kunnen we beter sturen op het beperken van emissies, wat weer leidt tot klimaatmitigatie. Het is de eerste tool in zijn soort en hij kan ook worden gebruikt door andere waterschappen. Omdat de emissieschatter verschillende berekeningsmethoden naast elkaar kan draaien kunnen we hem gemakkelijk aanpassen aan voortschrijdend inzicht. Ook kunnen we hiermee de CO2-uitstoot die bij verschillende opties wordt verwacht verbinden aan kosten, zodat we kunnen bepalen wat de ‘beste’ optie is voor peilbeheer.
Samenwerking
In dit project werken verschillende disciplines en afdelingen van Waternet samen: Waterplannen en besturing (voor het opstellen van peilbesluiten) en Onderzoek en Advies (voor grondwatermodellering en duurzaamheidsspecialisten). Daarnaast werken we samen met andere organisaties, zoals Radboud Universiteit en Wageningen UR, om de tool constant te verbeteren. Zo kunnen we nieuwe kennis verwerken en gebruiken bij de doorrekeningen. We kunnen namelijk verschillende methoden naast elkaar gebruiken en met elkaar vergelijken om een nog betere inschatting te krijgen van de emissies. Mocht je de peilbeheer emissieschatter ook willen gebruiken, dan kan je daarover contact met ons opnemen.
Meer lezen
http://www.kennisprogrammabodemdaling.nl/home/wp-content/uploads/2019/09/Berekening-broeikasgasemissies-voor-watergebiedsplan-Groot-Wilnis-Vinkeveen-sep2019.pdf
https://piahs.copernicus.org/articles/382/635/2020/
Projectupdate juni 2023
De afgelopen periode zijn verschillende polders en watergebiedsplannen doorgerekend met de peilbeheer emissieschatter.
Ook is n.a.v. het onderzoek van Nationaal Onderzoeksprogramma Broeikasgassen Veenweide (NOBV) de methode SOMERS 1.0 toegevoegd. Deze methode werkt met drooglegging i.p.v. grondwaterstanden en kan breed worden toegepast.
Wel is met het toevoegen van een methode ook duidelijk dat er verschillen zijn in inschattingen tussen verschillende methodes. Omdat de grondwaterstanden nog niet meegenomen worden in SOMERS 1.0, zijn deze uitkomsten nog wat grof.
De ontwikkelingen van het NOBV worden gevolgd en zodra de methode SOMERS 2.0 gereed is, zal deze methode ook worden toegevoegd.
Mede n.a.v. de kamerbrief bodem- en watersturend is er bij het waterschap AGV steeds meer aandacht voor het beperken van bodemdaling en broeikasgasemissies uit veenweide.
De emissieschatter wordt nu naast watergebiedsplannen ook toegepast bij gebiedsprocessen. Daarin worden verschillende maatregelen vergeleken om bodemdaling te remmen, waarbij m.b.v. de emissieschatter ook de effecten op broeikasgasemissies worden ingeschat.
In april 2023 is de emissieschatter ook gepresenteerd bij het 10e internationale symposium over bodemdaling (TISOLS) in Delft.
Projectupdate januari 2022
We zitten niet stil. In 2020 zijn verschillende berekeningen gedaan: vanuit Waternet zijn alle landbouwpercelen in de polders doorgerekend qua CO2-uitstoot met verschillende methodes, om meer te weten over de orde van grootte van de emissies per polder en een betere inschatting te hebben van de totale emissies in het AGV gebied. Ook is voor het watergebiedsplan Naardermeer een inschatting gedaan naar het effect van peilopzet in natuur en het aangrenzende agrarische gebied op de broeikasgasemissies.
Ook is in 2020 dit artikel gepubliceerd: https://piahs.copernicus.org/articles/382/635/2020/
Er is in 2021 ook voor een ander watergebiedsplan (de Horn- en Kuijerpolder) een doorrekening gedaan naar broeikasgasemissies voor huidig peilbeheer. Daarnaast is het hoogtemodel aangepast naar AHN4, dit zal leiden tot andere uitkomsten t.a.v. bodemdaling en broeikasgasemissies. In RE:PEAT worden ook berekeningen gedaan naar broeikasgasemissies uit veenweidegebieden en bodemdaling. Dit gebeurt met 1 standaard methode. Wel willen we ook graag meer inzichten in emissies uit oppervlaktewater. Daarom hebben we in RE:PEAT ook een kental opgenomen voor emissies uit sloten.
Op dit moment wordt ook voor het watergebiedsplan Baambrugge Oostzijds een berekening gedaan naar broeikasgasemissies bij huidig peilbeheer.
We wachten uitkomsten nog af van onderzoeken die lopen vanuit het Nationaal Onderzoeksprogramma Broeikasgassen Veenweide (NOBV) (en ook onderzoeken gericht op emissies uit oppervlaktewater waaronder BlueCan). We verwachten dat hier ook nieuwe inzichten uit zullen komen die zullen leiden tot bijstellingen van de berekenwijze van broeikasgasemissies inschattingen uit veengebieden en oppervlaktewater.