Met hoogwatercircuits wordt weliswaar getracht de grondwaterstanden zo hoog te houden dat de funderingen nat blijven, maar door autonome bodemdaling is dit niet overal meer haalbaar. Afgelopen jaar is een GIS analyse uitgevoerd om inzicht te krijgen in de effectiviteit van hoogwatercircuits. In dat kader is ook bij 2 gemeenten archiefonderzoek gedaan om informatie te achterhalen over de wijze van fundering van gebouwen in het veenweidegebied. Er bleek weinig informatie beschikbaar. In de pilot is nagegaan of op basis van zettingsgegevens en deformatie kan worden afgeleid of er sprake is van een houten fundering. Daarnaast is nagegaan of er zettingsgegevens van de regionale waterkeringen in de pilotgebieden kunnen worden afgeleid.

De pilot is gedaan in samenwerking met Provincie Fryslân en het Kenniscentrum Funderingsaanpak  (KCAF). 

Doel van de pilot

Kennis opdoen over de toepassing van satellietdata voor zettingsbepaling, zodat schaderisico’s voor woningen in het veenweidegebied beter kunnen worden ingeschat, en snel en eenvoudig inzicht in zetting van regionale waterkeringen kan worden verkregen. Dit is relevant voor de aanpak van hoogwatercircuits in het kader van de veenweidevisie en  het Oever- en Kadeherstelprogramma. 

Uitvoering

Voor 5 gebieden is door SkyGeo hoogtedata uit satellietbeelden gegenereerd. Er is gebruik gemaakt van datasets afkomstig van verschillende satellieten. Dit levert gedetailleerde informatie over het verloop van de hoogteligging in de tijd. Er is gewerkt met vrij-beschikbare data. Nauwkeuriger data is alleen tegen betaling verkrijgbaar.  De resultaten zijn in een zogenaamde webviewer beschikbaar gesteld waarbij ingezoomd kan worden naar de pilotgebieden en de afzonderlijk punten kunnen worden bevraagd. Tenslotte zijn de puntwaarnemingen geaggregeerd op het niveau van panden uit de BGT en tot een 50 meter grid. 

Resultaten

Van ieder punt is aangegeven wat de kwaliteit van de reeks is. Door te filteren op kwaliteit vallen er veel locaties af.

De resultaten lieten niet een eenduidig beeld zien. Het verschil in kwaliteit van de verschillende datasets is terug te zien in de resultaten. Wel kwam duidelijk naar voren dat er verschillende objecten in het veengebied onderhevig zijn aan daling. Dit kan gaan om wegen, erven en ook gebouwen. De vraag is: Hoe kunnen we deze kennis inzetten voor het waterschapswerk? 

Vooraf was de verwachting dat gedetailleerde informatie over zetting in combinatie met het bouwjaar van het pand een indicatie zou geven van het type fundering. Een fundering op staal laat een gestage zetting zien, een paal fundering in principe niet. Dit zou erg behulpzaam kunnen zijn voor planvorming en uitvoering van peilbesluiten en waterbeheersingsplannen. 

Uit de informatie was echter geen duidelijk onderscheid tussen een paalfundering en een fundering op staal af te leiden. 

Voor de toepassing om de deformatie van waterkeringen te monitoren bleek het vooral bij groene keringen lastig om de satellietdata te koppelen aan een vaste locatie. Wanneer er een fietspad of weg op de kering ligt gaat dit beter. 

SAMENVATTING

 In een pilot is onderzocht in hoeverre satellietdata kan worden gebruikt voor het inzichtelijk maken van gebouwzetting of daling van keringen. Voor enkele proefgebieden zijn satellietdata van meerdere satellieten gecombineerd tot gedetailleerde informatie over het hoogteverloop in de tijd. Doel was om te onderzoeken of uit dit hoogteverloop is af te leiden welk funderingstype voor gebouwen is toegepast en wat het verloop van zetting in de tijd is van keringen.