Nieuwe Waterwerken Zoutkamp - duurzame gebiedsgerichte samenwerking

03-09-2021
126 keer bekeken 2 reacties

BESCHRIJVING

Geef een korte en duidelijke beschrijving.

Om de waterveiligheid in Noordwest Groningen voor de toekomst te borgen heeft het programma Droge Voeten 2050 inzichtelijk gemaakt dat het voor de komende 30 jaar noodzakelijk is om een aantal forse investeringen in waterstaatkundige werken te doen in Zoutkamp en directe omgeving. Door klimaatverandering staat waterschap Noorderzijlvest voor de opgave een nieuw gemaal te realiseren, ter vervanging van het huidige gemaal H.D. Louwes, met een afvoercapaciteit van 1.600 m3/minuut, om overtollig regenwater af te voeren vanuit het Hogeland naar het Lauwersmeer. Tegelijkertijd is het noodzakelijk om de regionale waterkeringen rondom het Lauwersmeer te versterken en te verhogen. Een deel van die kering loopt dwars door het dorp Zoutkamp.


Geef onder punt 1 t/m 6 duidelijk aan wat de toegevoegde waarde is van jouw inzending. Bekijk de criteria waarop de jury van de Waterinnovatieprijs de inzendingen toetst.


Beschrijf kort voor welk probleem of voor welke uitdaging jouw project een oplossing biedt en op welke manier.

Van oudsher is het waterschap gewend een dergelijke waterveiligheidsopgave sectoraal op te pakken en uit te voeren. Maar door een sectorale aanpak worden mogelijke koppelkansen gemist. Binnen de Nieuwe Waterwerken Zoutkamp is gekozen voor een gebiedsgerichte samenwerking met inwoners van Zoutkamp, provincie Groningen, gemeente Het Hogeland, maatschappelijke organisaties, ondernemers en deskundigen op het gebied van ecologie, recreatie & toerisme en cultuurhistorie. Door de gebiedsgerichte aanpak breed in te steken is het gelukt vroegtijdig vast te stellen dat de waterveiligheidsopgave van het waterschap toegevoegde waarde heeft op de belangen die in het dorp Zoutkamp spelen en zijn die belangen gekoppeld aan de opgave van het waterschap.


Is jouw inzending vernieuwend en origineel ten opzichte van het bestaande aanbod? Steek jij jouw nek uit? Is er sprake van doorontwikkeling en vasthoudendheid? 

In 2020 en 2021 is een intensief dialoogtraject opgezet waarbij met inwoners van Zoutkamp, provincie Groningen, gemeente Het Hogeland, andere maatschappelijke organisaties, ondernemers en deskundigen op het gebied van ecologie, recreatie & toerisme en cultuurhistorie is gesproken. In dit omgevingsproces is verhelderd en geïdentificeerd welke belangen er, naast waterveiligheid, nog meer spelen in Zoutkamp. Op die manier konden we vroegtijdig vaststellen dat de waterveiligheidsopgave van het waterschap Noorderzijlvest toegevoegde waarde heeft op de belangen in het dorp Zoutkamp en konden we die belangen koppelen aan de waterveiligheidsopgave.


Is jouw inzending kostenefficiënt en levert het een concrete besparing op? Heb je eventueel een business case?

Vanuit de gebiedsgerichte samenwerking is een integraal plan ontwikkeld, waarin de waterveiligheidsopgave van het waterschap wordt gecombineerd met koppelkansen die volop perspectieven bieden voor de leefbaarheid en de lokale economie van Zoutkamp. De cultuurhistorie rond waterwerken wordt zichtbaar en beleefbaar gemaakt. En tegelijkertijd worden knelpunten in recreatieve wandel-, fiets- en vaarroutes en in vismigratieroutes opgelost. Concreet wordt naast het nieuwe gemaal de rijksmonumentale keersluis gerestaureerd en omgebouwd tot schutssluis. Wordt er een nieuwe fietsbrug over de Reitdiepsluis gerealiseerd en worden vrij liggende fietspad aangelegd ter bevordering van de verkeersveiligheid in het dorp. Ook worden aanlegsteiger aangelegd.


In hoeverre draagt de innovatie bij aan een duurzamer Nederland? Is de innovatie duurzaam, toekomstgericht en milieuvriendelijk? In hoeverre wordt de CO2-footprint van de innovatie klein gehouden?

De gebiedsopgave is momenteel uitgewerkt tot een integraal Voorlopig Ontwerp. In een Bouwteam werken partijen nauw samen met de beoogde aannemer. Wij zetten in op een emissiereductie van minimaal 90% door slimme logistiek, inzet van duurzaam materieel en gebruik van circulair bouwmateriaal. Met de inzet van de SmartTracker verzamelen we data tijdens de uitvoering (waaronder transportafstanden, draaiuren en verbruikte energiedragers) om de daadwerkelijke uitstoot te monitoren. Verder passen we elektrisch aangedreven materieel toe tijdens de bouw. Ook wordt transport over water met geëlektrificeerde vaartuigen uitgevoerd. Tenslotte richten we een emmissievrije bouwplaats in. Daarmee dragen we bij aan de ontwikkeling in emmissieloos bouwen.


Is jouw inzending een goed voorbeeld van succesvolle samenwerking? Ben jij in gezamenlijkheid tot dit resultaat gekomen? In hoeverre is samengewerkt met partners en is gebruikgemaakt van participatie? 

De gebiedspartijen (waterschap, provincie en gemeente) trekken samen op tijdens de verkenningsfase en planfase om tot een integraal definitief ontwerp te komen, waarbij de waterveiligheidsopgave van het waterschap wordt gecombineerd met meerwaarde voor ecologie, economie, toerisme en (be)leefbaarheid van Zoutkamp. Bestuurders hebben de samenwerkingsovereenkomst ondertekend waarin zij aangeven gezamenlijk te werken aan het realiseren van maatschappelijke meerwaarde voor de waterveiligheid, ecologie, economie, toerisme en beleving in Zoutkamp. De samenwerking heeft geleid tot een financieel dekkende plan voor de integrale gebiedsopgave waar iedereen zijn financiële verantwoordelijkheid neemt voor de voorbereiding en realisatie van het plan.


Upload minimaal 2 foto's van jouw inzending. Deze worden gebruikt voor publicatiedoeleinden over de Waterinnovatieprijs.


Voeg eventuele aanvullende beschrijving toe en/of voeg digitale informatie toe, zoals weblinks, brochures, digitaal foto- en videomateriaal, presentaties, persberichten etc.

https://www.noorderzijlvest.nl/nieuwe-waterwerken-zoutkamp
https://www.provinciegroningen.nl/actueel/nieuws/nieuwsartikel/ontwerpen-nieuwe-waterwerken-zoutkamp-te-zien-op-informatiebijeenkomsten/
https://www.nationaalprogrammagroningen.nl/projecten/waterwerken-zoutkamp/
https://www.erfgoeddeal.nl/projecten/klimaatadaptatie/nieuwe-waterwerken-zoutkamp
https://www.h2owaternetwerk.nl/h2o-actueel/nieuwe-waterwerken-zoutkamp-uitgeroepen-tot-duurzame-parel                                                                                          
https://www.rtvnoord.nl/nieuws/845671/dit-is-het-ontwerp-voor-de-nieuwe-waterwerken-in-zoutkamp


Vul hier de naam of namen in van de inzenders van het idee. Deze zal vermeld worden bij het idee. 

Mark Pietersen - Waterschap Noorderzijlvest

Afbeeldingen

02-08-22 om 17:00

Heb nog een vraag:
Hoe heeft het dialoogtraject eruit gezien in het Coronatijdperk en hoe heb je gezorgd voor genoeg inclusiviteit en diversiteit van de inwoners?

Martijn van Berkel
15 sep. 2021 om 23.11

02-08-22 om 17:01

@Martijn van Berkel

Nadat het Algemeen Bestuur van Waterschap Noorderzijlvest in 2018 de open vraag op tafel had gelegd of onze investeringen mogelijk een bijdrage kunnen leveren aan lokale en regionale opgaven en doelstellingen, is in de periode december 2018 tot en met april 2019 is een gebiedsproces opgezet waarbij met intensief met omwonenden, vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, ondernemingen in Zoutkamp en deskundigen op het gebied van ecologie, watersport en cultuurhistorie is gesproken.
In het gebiedsproces is verhelderd en geïdentificeerd welke belangen er in Zoutkamp spelen. Concreet is gevraagd of het project Nieuwe Waterwerken Zoutkamp van toegevoegde waarde kan zijn voor die belangen én of er mogelijk wensen zijn die in de verkenningsfase meegenomen kunnen worden.
Een groot aantal gesprekken met meer dan 70 belanghebbenden heeft een breed palet aan wensen en ideeën opgeleverd die duidelijk maken dat het realiseren van een nieuw gemaal, direct naast de rijksmonumentale Hunsingosluis aanjager kan zijn voor de verdere waardeontwikkeling van Zoutkamp, het Lauwersmeer en de Waddenkust.
Diverse organisaties en partijen hebben toen uitgesproken in het gebiedsproces te willen participeren met hun kennis, inzichten en betrokkenheid. Het algemene beeld was toen dat er veel draagvlak is én dat diverse eigen belangen en wensen ermee gediend zijn. De drie overheden (waterschap, provincie en gemeente) hebben toen geconcludeerd dat het verkennen van mogelijke koppelkansen de moeite waard is om daarmee inzichtelijk te krijgen of maatschappelijke meerwaarde te vinden en te realiseren is in combinatie met de waterveiligheidsopgave. Er ontstond meerwaarde als belangen en wensen van een 8-tal aandachtsgebieden een plek kregen in het gebiedsproces. Het ging  om:

  1. het versterken van de natuurwaarden van Lauwersmeer, Hogeland en de Waddenzee

  2. het behouden en versterken van cultuurhistorische waardevolle monumenten en elementen

  3. het versterken van recreatie & toerisme in Zoutkamp, op het Lauwersmeer en het Hogeland

  4. het verbeteren van watersport – vrijere doorvaart en grotere gastvrijheid

  5. het vergroten van de beleefbaarheid van Zoutkamp door nieuwe verbindingen voor fietsers en wandelaars

  6. de versterken van de leefbaarheid door het verbeteren van de verkeersveiligheid, de verkeersbeleving

  7. versterken van ondernemerschap en woongenot  

  8. het schrijven van het verhaal van Zoutkamp als waterdorp voor het vermarkten van Nationaal Park Lauwersmeer en Werelderfgoed Waddenzee

De waterveiligheidsopgave van het waterschap fungeerde in Zoutkamp dus als een vliegwiel voor koppelprojecten als die passen binnen de acht aandachtsgebieden.
In december 2019 is de scope voor de Nieuwe Waterwerken Zoutkamp vastgesteld. Van deze scope is een Schetsontwerp (SO) opgesteld, met bijbehorende investeringsraming. Het schetsontwerp is in januari 2020 teruggekoppeld aan het gebied door middel van een brede inloopbijeenkomst in de Oude kerk te Zoutkamp. Dat kon toen nog, omdat de Corona-pandemie zich toen nog beperkte tot China en Italië.
Daarna is in januari 2020 de 'Kopgroep Zoutkamp' opgericht. In de 'Kopgroep' zitten vertegenwoordigers van de inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers in Zoutkamp. Ook is tegelijkertijd gestart met het opstellen van het integrale beeldkwaliteitsplan, samen met het integrale Voorlopig Ontwerp. Dit proces viel in z'n geheel samen met de Corona-pandemie. Middels Webinars en digitale bijeenkomsten en soms toch nog 'live' bijeenkomsten met kleine gezelschappen is de 'Kopgroep' periodiek geïnformeerd en aangehaakt.
Verder is vanaf januari 2020 volop ingezet in het aanvragen van subsidies bij o.a. het Nationaal Programma Groningen, Erfgoed Deal en het Waddenfonds. De subsidies zijn nodig om de realisatie van de koppelkansen financieel dekkend te kunnen krijgen. 
Afgelopen zomer 2021 is het integrale Voorlopig Ontwerp opgeleverd. Ook is het merendeel van de benodigde financiële dekking voor realisatie van de koppelprojecten rond. Aanstaande december 2021 willen we het Algemeen bestuur hierover berichten en verzoeken om te starten met de volgende projectfase, de nadere planuitwerkingsfase. Hiervoor hebben we inmiddels een bouwteam opgericht, zodat we in nauw overleg met een uitvoerende partij (aannemer) het integraal Voorlopig Ontwerp, kunnen opwerken tot een Definitief Ontwerp. 

Mark Pietersen
23 sep. 2021 om 16.28

Cookie-instellingen