Voor waterbedrijven kan datavisualisatie helpen bij de bedrijfsvoering, bij het overleg met stakeholders en om strategische beslissingen te nemen. Er kunnen effectieve vertalingen mee worden gemaakt van complexe en omvangrijke datastromen. Een mogelijkheid is het digitaal projecteren van informatie op de echte wereld, ofwel Augmented Reality (AR). Toepassingen hiervan vinden we al in ons dagelijks leven, zoals Google Street View (beschikbaar sinds 2009) dat in het straatbeeld aanvullende informatie via de telefoon kan laten zien. Ook maken steeds meer mensen gebruik van slimme functies in mobiele apparaten, zoals Alexa en Siri. Nog een stap verder gaat Virtual Reality (VR),dat de gebruiker onderdompelt in een volledig virtuele wereld, die vergelijkbaar is met de werkelijkheid of daar juist totaal van verschilt. Vooralsnog zijn toepassingen hiervan voornamelijk te vinden in de entertainment- en games-industrie.

Aangevulde en virtuele werkelijkheid

Behalve deze voorbeelden zijn toepassingen van zowel AR als VR ook denkbaar voor de watersector. Met AR kunnen bijvoorbeeld onderhoudsmonteurs in hun werk worden ondersteund door informatie over de locatie en de functie van assets te visualiseren. En in een VR-omgeving kan het personeel worden getraind. De mogelijke toepassingen van AR en VR voor de waterbedrijven werden gedeeld tijdens de vierde kennisuitwisselingsbijeenkomst van het Platform Hydroinformatica in 2020 en liepen uiteen van speelse tests tot echte implementatie. Ook werden mogelijke toepassingen verkend en werd duidelijk gemaakt wat er allemaal bij komt kijken als deze technologie wordt ingezet.

Digitale tweeling van de ondergrond

Waternet werkt aan de ontwikkeling van een Digitale Tweeling van de ondergrond. Het doel van het project was assets toe te voegen aan een 3D-viewer, zodat er beter zicht op is, en die is te raadplegen door iedere medewerker van Waternet. Ontwerpen van het afvalwater- en drinkwaternetwerk, informatie over peilbuizen en gegevens uit BIM360 (een datamanagementsysteem waarbij het volledige project wordt beheerd in de Cloud) kunnen bijvoorbeeld in de viewer worden opgenomen, maar ook gegevens van externe partijen zoals de bomendataset van de gemeente Amsterdam. Centraal in het project stond het in 3D weergeven van beschikbare 2D-data uit het gehele verzorgingsgebied van Waternet.

Belang van optimale datakwaliteit

De omzetting van 2D-informatie naar 3D maakt de datakwaliteit, of het ontbreken daarvan, inzichtelijker. Ook biedt een 3D-weergave de assetbeheerders een heel andere kijk op de assets en hun omgeving, waardoor complexe situaties beter kunnen worden begrepen. Duidelijk werd dat 3D-visualisatie leidt tot een ervaring van hoge nauwkeurigheid, terwijl die eigenlijk niet door de visualisatie wordt bepaald, maar door de data. Dit onderstreept het belang van een optimale datakwaliteit.

AR-weergave op draagbare apparaten

Het Digitale Tweeling-project werd uitgevoerd door zes studenten van de Hogeschool Utrecht, binnen een speciaal hiervoor opgericht Geo3D-team. Twee van deze studenten zijn nu in deeltijd werkzaam bij Waternet en gaan hiermee door, samen met enkele Waternet-medewerkers. Het doel is om van de 3D-weergave in de webbrowser de stap te kunnen maken naar een daadwerkelijke Augmented Reality-weergave op draagbare apparaten.

Data en sensoren